UNESCO’nun 1972 yılında kabul ettiği Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşmeye bağlı olarak oluşturulan Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesinde 2021 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkanlığı ve ev sahipliğinde Fuzhou’da gerçekleştirilen Dünya Mirası Komitesi Genişletilmiş 44. Oturumunda kabul edilen miraslarla birlikte 1154 miras yer almaktadır. Bunlardan 897’si kültürel, 213’i doğal ve 39’u karma (doğal ve kültürel) miraslardır. Türkiye’nin söz konusu listede 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 miras alanı bulunmaktadır.               Dünya Miras Komitesi tarafından UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan bu mirasların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunmaktadır. Geçici Liste Üye Devletler için ulusal bir envanter niteliğinde olup, asıl listeye başvurulacak olan alanlar bu listeden seçilerek belirlenmektedir. UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde 179 Taraf Devletin 1720 mirası yer almaktadır. Türkiye’nin Geçici Listede ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2021 yılında güncellenen şekliyle 77 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 84 mirası bulunmaktadır. Listeye Kaydediliş Tarihleriyle Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları Karain Mağarası (Antalya) 1994 Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000 İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000 Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009 Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009 Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009 Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011 Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011 Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012 Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012 Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012 Gordion (Ankara) 2012 Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012 Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013 İznik (Bursa) 2014 Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları (Mardin) 2021                Kütahya Kenti tarihi eserlerini günümüze kadar korumuş ve her türlü tarihi eser hırsızlığı/ kaçaklığına şehir olarak duyarlı ve bilinçli doğru önlemler almıştır. Müze sayısı her ören yerleri dahil artırılmalıdır. 100’e yakın müze yapabileceğini önemli bir bürokrattan bizzat sorarak bilgi almıştım. Son çıkarılan tarihi eserlerle artık Kütahya Kenti’nin önemli artmıştır. Bir yönden Türkiye’nin yer altı arz ve yer üstü sıcak su kaynakları kent olarak kentsel dille/ortak söylem  Kütahya’ya ait değerleri dahil adet, kültür ve patentlerle doğru korumalıyız. Saygılarımla. Mustafa UYSAL Araştırmacı-Yazar Kaynakça: http://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi