Değerli Tüketici Dostlarım, bu ay aynı zamanda tüketici Hakları Haftasının da içinde bulunduran aydır. Tüketici Haftasıyla ilgili yazılarımız olduğu için tekrara düşmemek adına tekrar haftanın üzerinde durmayacağım. Daha çok haklarımızı ele alıp, onlara vurgu yapmayı planlıyorum. Önce evrensel kabul görmüş Tüketici Haklarını tanıyalım mı? 1- Temel Gereksinimlerin Karşılanması Hakkı: Tüketicilerin; yeme, içme, giyinme, barınma gibi biyolojik gereksinimlerinin karşılanması için alınan ekonomik ve sosyal önlemlerdir. 2- Sağlık ve Güvenlik Hakkı: Tüketiciler tarafından satın alınan her çeşit mal ve hizmetin üretim dağıtım ve kullanılması sırasında karşılaşılan risklere ve tehlikelere karşı alınan yasal, idari, teknik önlemler ve uygulamaları kapsar. 3- Bilgi Edinme Hakkı: Mal ve hizmetlerin özellikleri, kullanım ve bakım koşulları ile tehlikeleri ve risklerine ilişkin tüketicilerin doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmesi konusundaki düzenlemeler ve uygulamalardır. 4- Örgütlenme, Sesini Duyurma ve Temsil Edilme Hakkı: Tüketicilerin haklarını alabilmeleri, savunabilmeleri ve uygulatabilmeleri için bir araya gelip güç birliği oluşturabilmeleri; kendilerini ilgilendiren yasal, ekonomik, sosyal, ticari, teknik ve politik her konuda düşünce ve görüşlerini belirtebilmeleri; baskı unsuru olabilmeleridir. 5- Eğitilme Hakkı: Tüketicilerin haklarını ve sorumluluklarını öğrenerek hak arama, haklarını savunabilme ve tüketici bilincine sahip olabilmeleri için eğitilmeleridir. 6- Seçme Hakkı: Tüketicilerin çeşitli mal ve hizmetler arasında gelir düzeylerine göre kendi gereksinimlerini karşılayabilmesi, istedikleri mal ve hizmetleri ucuz ve kaliteli olarak alabilmesi, tercih edebilmesi ve seçeneklerin artırılmasıdır. 7- Zararların Karşılanması Hakkı: Satın alınan mal ve hizmetlerin ayıplı (kusurlu, özürlü) çıkması durumunda; ayıpların neden olduğu her türlü maddi, manevi, hukuki, ekonomik zararların karşılanmasıdır. 8- Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı: Ticari reklamlar ve ilanlar, çeşitli satış türleri ve bu satışlara ilişkin sözleşmeler, kapıdan satışlar, kampanyalı satışlar, taksitli satışlar, elektronik alışverişler, devre tatil, paket tur, süreli yayınlar, tüketici kredileri, kredi kartları, satış sonrası hizmetler, fiyat uygulamaları, çeşitli kamu hizmetleri vb. konularda evrensel tüketici haklarına ve ilgili kanunlara göre uygulamalar ve düzenlemeler yapılması; tüketicilere daha iyi ve uygun koşullarda mal ve hizmet sunulması; tüketicilerin yaşam düzeylerinin yükseltilmesine ilişkin alınan tüm yasal, idari, teknik, sosyal, ticari ve ekonomik önlemlerdir. 9- Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı: Temiz hava, yeterli ve temiz su, daha çok yeşil alan, temiz ve çağdaş bir kent, sağlıklı ve kaliteli altyapı hizmetlerinin sağlanması; tarihi, doğal ve biyolojik zenginliğin korunması konusunda alınan önlemler ile her çeşit üretim, dağıtım ve tüketim hareketinin çevreye zarar vermemesine ve savurganlığın önlenmesine yönelik alınan tüm önlemlerdir. Sıralanan bu evrensel hakların ışığında bilinçli bir tüketici olmak için ise; • Mal ve hizmet satın alırken temel gereksinmesini ön planda tutan ve yaptığı her alışverişte fiş ve faturasını alan; • Önüne çıkan ya da kapısına gelen firmadan alışveriş yapmayıp satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması konusunda birden çok firmaya ya da mağazaya girerek araştırmada bulunan ve karşılaştırma yapan; • Firmaların güvenilir ve tüketici haklarına saygılı olmasına dikkat eden; • Hakkını bilen, hakkını arayan, haklarına sahip çıkan ve savunan; • Çevreye karşı duyarlı olan; yurdumuzun ve dünyanın her köşesini kendi evi gibi düşünen; • Her çeşit savurganlık ve israfın karşısında olan; •Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve savunulabilmesinin, ancak, tüketicilerin birliği, organize olmaları ve örgütlenmeleriyle sağlanabileceğine inanan; • Tüketimin nesnesi değil öznesi olduğunu düşünen; • Reklamların etkisinde kalarak yanlış davranış göstermeyen ve yanlış karar vermeyen; • Kaliteli yerli malı satın alan ve tüketen; • Alışveriş yaparken aile ve ülke ekonomisine yararı ön planda tutan; kişiler olarak yukarıdaki maddeleri yaşamımızda içselleştirmemiz gerekecektir. Sağlıklı ve sorunsuz günler dileğiyle.